กรมโยธาธิการและผังเมือง ผู้เปรียบเสมือนเป็นช่างของแผ่นดินมีหน้าที่ดูแลภารกิจเกี่ยวกับงานด้านการผังเมือง การโยธาธิการ การออกแบบ การก่อสร้างและการควบคุมการก่อสร้างอาคารดำเนินการและสนับสนุนองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในด้านการพัฒนาเมือง พื้นที่ และชนบท เจ้าของ 2 รางวัล เลิศรัฐประจำปี 2567 คือ
1.รางวัลการบริหารราชการแบบมีส่วนร่วมประเภทเลื่องลือขยายผล ในระดับดีเด่น จากผลงาน โครงการจัดรูปที่ดินเพื่อพัฒนาพื้นที่จังหวัดน่าน
2. รางวัลการบริหารราชการแบบมีส่วนร่วม ประเภทสัมฤทธิ์ผลประชาชนมีส่วนร่วม ในระดับดี จากผลงาน โครงการจัดทำผังภูมิสังคมเพื่อการบริหารจัดการน้ำหมู่บ้าน/ชุมชนแบบบูรณาการอย่างยั่งยืน จังหวัดสุรินทร์
นายพงษ์นรา เย็นยิ่ง อธิบดีกรมโยธาธิการและผังเมือง เปิดเผยว่า ปี 2568 ได้รับงบประมาณ 42,000 ล้านบาท จะเห็นว่างบประมาณเพิ่มขึ้น ซึ่งก็ตามมาด้วยภารกิจโครงการก่อสร้างมากขึ้น แต่จำนวนบุคลากร ข้าราชการยังมีเท่าเดิม จึงเป็นความท้าทายที่ต้องเข้ามาบริหารภารกิจของกรมฯทั้ง 4 ด้าน ด้านผังเมือง ด้านพัฒนาเมือง ด้านอาคาร บริการด้านช่าง
ภารกิจด้านผังเมือง มีผังนโยบายระดับประเทศ ผังนโยบายระดับภาค ผังนโยบายระดับจังหวัด กรมพยายามเน้นย้ำให้กำหนดการใช้ประโยชน์พื้นที่ทั้ง 3 ผัง ครอบคลุม 6 ด้าน ได้แก่ แผนผังการตั้งถิ่นฐานของชุมชน ที่เหมาะสม ปลอดภัยจากภัยธรรมชาติ, แผนผังโครงการคมนาคมและการขนส่ง, แผนผังโครงการกิจการสาธารณูปโภค สาธารณูปการ และบริการสาธารณะ, แผนผังที่โล่ง, แผนผังแหล่งทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม จะต้องเพิ่มการปลูกป่าช่วยดูดซับคาร์บอนไดออกไซด์ที่เป็นสาเหตุหลักของโลกร้อน
ในปีนี้ นายพงษ์นรา เย็นยิ่ง อธิบดีกรมโยธาธิการและผังเมือง นั่งเป็นประธานการประชุมผู้บริหารกรมโยธาธิการและผังเมือง ครั้งที่ 1/2568 โดยมีผู้บริหารทั้งส่วนกลางและส่วนภูมิภาคร่วมประชุมรับมอบนโยบาย เพื่อให้การขับเคลื่อนภารกิจเป็นไปตามเป้าหมาย โดยมีการติดตามรายงานความก้าวหน้าการดำเนินงานของคณะทำงานประสานงาน เร่งรัดและติดตามผลการดำเนินงานของสำนักงานโยธาธิการและผังเมืองจังหวัดเป็นรายพื้นที่
พร้อมทั้งสรุปผลการเบิกจ่ายงบประมาณรายจ่ายประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2568 และเงินกันเหลื่อมปี ประจำเดือนมกราคม ,การติดตามผลการจัดซื้อจัดจ้าง (งบลงทุน) ประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2568 , การติดตามผลการดำเนินงานพัฒนาระบบภูมิสารสนเทศกลางของกรมโยธาธิการและผังเมือง DPT Town Square และการบูรณาการนำเทคโนโลยีดิจิทัลมาใช้ภารกิจของกรมฯ,การขออนุญาตหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เพื่อใช้พื้นที่ก่อสร้างโครงการของกรมฯ และการยื่นขออนุญาตเข้าทำประโยชน์ในพื้นที่ป่าไม้ ,รวมถึงกฎหมาย/กฎกระทรวงที่ออกบังคับใช้ใหม่
นอกจากนี้มีแนวคิดให้อาคารต่างๆต้องมีการตรวจสอบความมั่นคงและความปลอดภัยทุกปี ตอนนี้การตรวจสอบอาคาร เช่น อาคารสาธารณะ โรงแรม โรงมหรสพ โรงงาน ป้าย หอพัก คอนโดมิเนียม ห้างสรรพสินค้า เป็นเรื่องที่เจ้าของอาคารต้องยื่นใบขอตรวจสอบกับท้องถิ่นทุกปี โดยมีผู้ที่ได้รับอนุญาตตรวจสอบอาคาร เป็นคนรับรอง แต่ปัญหาคือท้องถิ่นอาจละเลยไม่สนใจ ขณะที่เจ้าของอาคารอาจไม่ได้มายื่นขอตรวจสอบเช่นกัน และท้องถิ่นไม่ได้ไปเตือน ซึ่งขณะนี้กำลังทำแพลตฟอร์มสำหรับอัพเดตข้อมูลอาคารที่ต้องตรวจสอบ หากมีอาคารไหนหรือสถานที่ใดใช้ครบ 1 ปีแล้ว พนักงานท้องถิ่นต้องแจ้งเตือนเจ้าของอาคารให้มาตรวจสอบตามกฎหมาย รวมถึงการตรวจสอบเรื่องป้ายขนาดใหญ่ด้วย
สำหรับกรมโยธาธิการและผังเมือง (ยผ.) เป็นหน่วยงานราชการระดับกรม สังกัดกระทรวงมหาดไทย มีหน้าที่หลักในการวางผังเมืองทั่วประเทศ ภารกิจหลักของกรมโยธาธิการและผังเมือง:วางและจัดทำผังเมืองรวมและผังเมืองเฉพาะ เพื่อกำหนดการใช้ประโยชน์ที่ดินให้เหมาะสมกับสภาพพื้นที่ และส่งเสริมการพัฒนาเมืองอย่างเป็นระบบ,ควบคุมและกำกับการใช้ประโยชน์ที่ดินให้เป็นไปตามผังเมือง
การพัฒนาเมือง:พัฒนาโครงสร้างพื้นฐานและสิ่งอำนวยความสะดวกในเมือง เช่น ถนน สะพาน ระบบระบายน้ำ,ส่งเสริมการพัฒนาที่อยู่อาศัยและอาคารให้มีความปลอดภัยและได้มาตรฐาน และปรับปรุงภูมิทัศน์และพัฒนาพื้นที่สาธารณะให้สวยงามและน่าอยู่
การควบคุมอาคาร:ออกกฎหมายและควบคุมการก่อสร้างอาคารให้มีความมั่นคงแข็งแรงและปลอดภัย
ตรวจสอบและควบคุมอาคารให้เป็นไปตามกฎหมาย
การบริการด้านช่าง:ให้คำปรึกษาและบริการด้านวิศวกรรมและสถาปัตยกรรม,สนับสนุนและส่งเสริมการใช้เทคโนโลยีและนวัตกรรมในการก่อสร้าง